زبان بدن- پاها

کنترل خودآگاه زبان بدن پاها و ساق پا نسبت به سایر اندام‌های بدن بسیار دشوارتر است. از این رو تقلید آن‌ها همانند تقلید زبان بدن بازوها، دست‌ها و صورت آسان نیست. به همین دلیل است که ساق پاها و پاها اغلب می‌توانند سرنخ خوبی برای تفسیر احساسات و حالات طرف مقابل باشند البته به شرطی که شما سر از زبان بدن در بیاورید.

طرز نشستن مردان و زنان بسیار متفاوت از یکدیگر است و این موضوعی است که هنگام مطالعه و خواندن زبان بدن پا، باید توجه ویژه به آن داشت. به طور کلی مردان هنگام نشستن، تا اندازه‌ای به دلیل نوع پوشش خود و تا اندازه‌ای هم به دلیل تفاوت‌های جنسیتی، پاهایشان بازتر است. و این سیگنالی است که هنگام مطالعه‌ی زبان بدن به این تفاوت جنسیتی توجه داشت. به علاوه خانم‌ها اغلب به دلیل نوع پوشش خود مجبور هستند که در نشستن بسیار جانب احتیاط را رعایت کنند.

و این در حالی است که خانم‌های مسن‌تر نسبت به خانم‌های جوان‌تر در نشستن، پاهای خود را بسته‌تر نگه می‌دارند. هنگام ارزیابی و بررسی سیگنا‌ل‌ها باید به تمامی این نکات توجه داشت.

هم‌چنین باید به این موضوع توجه داشت که افراد پس از نیم ساعت نشستن در یک محل، تمایل به تغییر موقعیت پاهای خود دارند و برای راحتی و آسودگی تن خود اقدام به تغییر موقعیت می‌کنند.

معمولاً حرکت ساق پا و بازوها تکمیل‌کننده و حمایت‌کننده‌ی یکدیگر هستند به عنوان مثال معمولاً پاهای کشیده با بازوان کشیده همراه می‌شود که ممکن است مفاهیمی چون خستگی، عدم علاقه و یا احساس عدم اطمینان به همراه داشته باشد.

شرح و تفسیر سیگنال‌ها در زبان بدن

مسیر و جهت پاها و به طور کلی طرز نشستن، میزان علاقه و توجه فرد را می‌رساند. معمولاً زانوهای فردی که نشسته است به سمت نقطه‌ی توجه و علاقه‌ی او قرار دارد. این موضوع نیز صحت دارد: اگر ساق پا در جهت انحراف از کسی یا چیزی قرار داشته باشد، این مسأله می‌تواند نشان از عدم علاقه یا تهدید باشد. به طور کلی، هر چه موقعیت فرد نشسته، مستقیم‌تر و آشکارتر باشد، میزان توجه یا علاقه‌ی او بارزتر خواهد بود. این قانون در مورد پاهای خمیده (در حالتی که پاها روی هم انداخته شده باشند) نیز صادق است. زانوی بالایی نشان‌دهنده‌ی علاقه یا عدم علاقه‌ی فرد به سمتی است که نشانه می‌گیرد.

و اما در موقعیت‌های نشسته، در حالتی که پاها خمیده نیست و باز است معمولاً این طور برداشت می‌شود که بر خلاف پاهای خمیده، فرد دارای یک ذهنیت و نگرش باز و رو به جلوست و این دقیقاً خلاف آن حالتی است که زانوان خمیده‌ی فرد، تا اندازه‌ای نشان از عدم قطعیت یا احتیاط طرف مقابل دارند.

وقتی که یک نفر روی صندلی لم داده و پایش را روی پایش می‌اندازد، این سیگنال بدان معناست که او راحت و آرام است و روی اوضاع تسلط دارد. البته معنای دیگر آن نیز این است که خیلی دوست ندارد موافقت و صمیمیت خود را به شما اعلام کند. معمولاً آدم‌های مشتاق به صحبت‌های شما، بدنشان را جلو می آورند و به شما نزدیک‌تر می‌شوند.

اما گذاشتن پاها روی هم نشانه دیگری هم دارد: احتمال وجود یک رفتار تدافعی و منفی. گذاشتن پاها روی هم به همراه دست‌های روی سینه در یک خانم نشان نارضایتی او از وضع موجود است.

این حالت تدافعی در مردها و خانم‌ها به کمک پا متفاوت است؛ مردها در حال نشسته (روی صندلی) با قفل کردن مچ پا و زانوهای دور از هم این حالت را نشان می‌دهند ولی خانم‌ها زانوها در کنار هم قرار داده اما پاها از مچ به پایین به یک‌طرف است. در مردها دست‌ها روی دسته صندلی محکم و در خانم‌ها دست‌ها روی پا قرار دارد.

قرار دادن پاها روی هر چیز (صندلی، میز،سکو و …) نیز شانه حالت مالکیت است. در یک میز گرد تنها رییس اجازه دارد چنین حالتی داشته باشد و از این طریق آرامش خود را نشان دهد. روان‌شناسان این حالت را حالت مالکیت می‌دانند که در نهایت به عقیده فرد مورد نظر به موفقیت وی در کارها منجر خواهد شد.

از طرف دیگر، امتداد پاها نیز معنای خود را دارند. انسان‌ها همواره به سمت کسی، چیزی و یا موقعیتی می‌ایستند که نسبت به آن تمایل بیش‌تری دارند. در گفت‌و گوهای سه نفره، زمانی که به صورت مثلثی می‌ایستیم، همواره روبه‌روی کسی می‌ایستیم که به او تمایل بیش‌تری داریم.

گاهی پیش می‌آید که مجبوریم به سمت شخص و موقعیت دیگری توجه کنیم (ولی هم‌چنان تمایل ‌ما به سمت شخص قبلی است). در این مواقع، روی خود را به سمتی که مجبور شده‌ایم برمی‌گردانیم، اما هنوز هم امتداد پاهای ما رو به سمت شخص قبلی است.

اشخاصی که در اتاق، امتداد پاهایشان رو به سمت درب خروجی است، به ادامه گفت‌و گو تمایلی ندارند (خسته شده‌اند یا بیرون از اتاق کاری دارند) و می‌خواهند هرچه سریع‌تر از اتاق خارج شوند.

راست قامت راه رفتن نیز نشانه اعتماد به نفس است و قوز کردن نشانه درماندگی. پس سرتان را بالا بگیرید و با قاطعیت راه بروید.

محل نشستن در یک دیدار نیز اهمیت خاص خود را دارد. مردها و زن‌ها از این جهت متفاوت هستند: مردها وقتی با شخصی احساس صمیمیت می‌کنند، روبروی او می‌نشینند و نسبت به تازه‌واردی که روبروی آن‌ها بنشیند، حس و نظر خوبی نخواهند داشت.

زنان زمانی که با شخصی احساس صمیمیت می‌کنند، کنار او می‌نشینند و نسبت به تازه‌واردی که کنار آنان بنشیند، حس و نظر خوبی ندارند.

هنگام انجام مذاکره و گفتگوهای کاری این موضوع را به شدت مورد توجه قرار دهید که فرد مقابل شما خانم است یا آقا. در نظر گرفتن این موضوع کمک بسیاری به درک صحیح زبان بدن طرف مقابل می‌کند.

قراردادن مچ یک پا به روی مچ پای دیگر؛ این سیگنال، اشاره‌ای است که در مواقع بسیاری بروز می‌کند. مثلاً در جلسات دوستانه یا رسمی که شخص تحت فشار روانی، تنش یا استرس قرار می‌گیرد.

مهمانداران هواپیما در این زمینه تجربیات مفیدی دارند، آن‌ها به راحتی می‌تواننـد افرادی که از مسافرت با هواپیما می‌ترسند را تشخیص دهنـد زیرا این افراد با پاهای گره خورده و قراردادن یک مچ به روی مچ دیگر می‌نشینند به خصوص در هنگـام برخواستن هواپیما.

همچنین بسیاری از افراد در موقعیت‌های تنش‌زا مانند شرکت در مصاحبه یا آزمونی برای استخدام، مچ پاهای خود راروی هم می‌اندازند. همان طور که گفته شد، اصولاً علائم زبان رفتار بیشتر با یکدیگر و در یک مجموعـه ظـاهر می‌شوند و به همین ترتیب باید با هـم تعبیر شونـد. به عنوان مثال اگر فرد مقابل شمـا پایش را از روی پا بردارد و کمـی به طرف شما خم شود، شما می‌توانید نتیجه بگیرید که وی به سخنان شما علاقمند است و مایل است بیشتر بداند.

پس بهتر است توجه به زبان رفتار را در خود تقویت کنید و همواره در هنگـام مواجـه شدن با واکنش منفی از طرف مقابل در صدد متعادل کـردن اوضــاع برآیید. در این مواقع بهتر است به جـای ایـنکه شـیوه قـبلی خود را ادامه دهید و بر آن اصــرار ورزید سیاست جدیدی را در پیش گیرید، چرا که اگر فردی از رفتار یا گفتار شما ناراحت یا عصبانی باشد علائم رفتاری او پیشاپیش این موضوع را به شما هشدار می‌دهند.

ایستادن در حالت «توجه» از دید زبان بدن

زمانی که فرد راست ایستاده، پاهای او صاف و مستقیم و موازی با یکدیگر است، شانه‌ها به سمت عقب قرار دارند و بازوها در کنار بدن به چشم می‌خورد، این سیگنال شبیه حالت نظامی «آماده باش» و نشان از حالت احترام و تابعیت مطلق او به ویژه هنگام رویارویی با فردی در مقام بالاتر است.

وقتی پاهای فرد در کنار هم محکم روی زمین قرار دارند و رو به شما هستند به احتمال زیاد او راستگو، صادق و متعادل است. از طرف دیگر اگر فرد پای خود را روی پنجه یا پاشنه تکیه داده باشد، احتمال دارد که او دروغگوست است و تمایل چندانی به بیان حقیقت ندارد.